Parece que estamos
condenados –irremisiblemente- a vivir reformas (ou contrareformas) educativas
cada vez que se produce un cambio de goberno. Nisto somos únicos. Con acordo ou
sen el, poñemos todo patas arriba: contidos, organización, obxectivos,
materias, denominacións, estrutura... ¡cada dous anos e medio!. Unha cifra de
marca. Re sulta difícil atopar algo
similar no mundo. Re fírome a unha
media aproximada desde que aprobamos a Constitución de 1978. Parece delirante.
Unha maquinación para tolear ó alumnado, pais e nais, profesorado, en
definitiva, a toda a comunidade educativa.
José Ig nacio Wert, o
novo ministro de educación, non quere pasar por menos. Aínda que non presenta
unha lei nova de reforma educativa, na practica, estamos diante de cambios
substanciais que afectarán de maneira profunda a todo o sistema.
Non quero agora analizar
as reformas anunciadas polo ministro na Comisión de Educación do Congreso dos
Deputados. Tempo haberá. Limitareime a facer algunhas reflexións sobre a
decisión de substituír a materia de Educación para a Cidadanía e os Dereitos
Humanos por unha Educación Cívica e Constitucional.
Sabíamos das intencións
do PP. Foi un cabalo de batalla, antes durante e despois de aprobarse a súa implantación
en 2006. Nas anteriores eleccións e nas últimas, Mariano Rajoy anunciou reiteradamente que a suprimiría. Iso era o
que demandaban os sectores máis integristas, a súa desaparición pura e dura.
Sen alternativa. Paulatinamente empezaron a escoitarse voces, bastante tímidas,
de substituíla por unha materia menos “problemática”, máis “neutral”, menos
“controvertida”.
Pola súa procedencia, a
socioloxía, polos seus estudios de opinión e os comentarios manifestados en
diversos medios, Wert non parecía un
integrista. E tirou pola vía da substitución. Si escoitamos ós que aplauden
coas orellas veremos cales son os intereses que se acochan detrás da decisión.
Algúns, os máis extremos, a xerarquía eclesiástica, as asociacións católicas,
os sindicatos dereitistas, estaban pola supresión, sen máis miramento. Eran
partidarios de dedicar eses tempos de relativismo moral e “doutrina socialista” ás matemáticas ou ás linguas, que falta fan...
Nin uns nin outros
pensan, por exemplo, no horario da relixión adoutrinadora cando suspiran por un
mellor aproveitamento lectivo...
A idea dunha materia como
a anunciada, Educación Cívica e Constitucional, neutra, aséptica, despoxada
de controversias, non é nova. Trátase, en definitiva, de retirar o que os
centros concertados relixiosos xa
adaptaran ó seu ideario, é dicir, os modelos familiares, a pluralidade social,
diversidade, dereitos das mulleres, igualdade, minorías, dereitos humanos,
maneiras de vivir, e todo aquilo relacionado coas relacións interpersoais, sexualidade,
anticonceptivos e demais asuntos da entreperna, que tanto preocupan a algúns.
Á espera de coñecer con
exactitude os contidos concretos, polo avanzado, os novos contidos serían temas
xa abordados nas materias de sociedade, sobre todo, historia europea e valores
constitucionais. Como anunciou o propio ministro, lonxe de calquera tentación de adoutrinamento
ideolóxico.
A Conferencia Episcopal,
a principal opositora á Educación para a Cidadanía e os Dereitos Humanos, xunto
cos sectores máis ultracentristas, apresuráronse a aplaudir a decisión. Os
mesmos que adoutrinan a diario, dentro e fora da escola, concertada ou non, os
que añoran a imposición dos seus propios valores morais privados a todos, os
que promoveron unha auténtica cruzada mediática e mobilizadora contra
Cidadanía, os obxectores, aqueles que predicaron mesmo a desobediencia civil,
están hoxe de parabéns. As súas teses e o seu apoio vese agora ben
recompensado.
Tal e como teño comentado
e escrito[1], nesta
cuestión, como noutras, somos unha auténtica anomalía histórica. A intolerancia está tan alentada desde
institucións relixiosas e políticas que mesmo ignoramos as recomendacións
internacionais que asinamos, do Consello de Europa, da UE, da UNESCO, da ONU,
en relación coa cidadanía democrática e os dereitos humanos desde hai xa moitos
anos.
Federico Mayor Zaragoza afirma que “a aprendizaxe da democracia é a pedagoxía da paz”. Si excluímos os
asuntos “controvertidos”, “problemáticos” da escola, estaremos anulando a
capacidade crítica do alumnado. Ou acaso a democracia, a paz, a dignidade, a
desigualdade, a inxustiza, a non discriminación, a liberdade... non son temas
controvertidos?. E si nos referimos ás actitudes, ós valores, ou ás normas ?.
Si por
adoutrinamento entendemos o conxunto de medidas e de prácticas
educativas, e de propaganda, usadas polas elites sociais dominantes como medio
de control social[2],
as reformas, mellor dito, as contrareformas, anunciadas por José Ig nacio
Wert, particularmente, a supresión da materia de Educación para a Cidadanía
e os Dereitos Humanos para substituíla por unha Educación Cívica e
Constitucional “neutra” ten, tamén, unha clara intencionalidade ideolóxica xa
que, baixo unha aparencia de neutralidade educativa, acóchase sempre un código
ético, explícito ou non. Do que se trata é de saber si ese código que sustenta
ese modelo educativo é o mínimo común denominador para convivir en democracia,
as virtudes
cívicas, ou se trata, polo contrario, dun código moral privado de
crenzas, costumes e tradicións a impoñer ó conxunto da sociedade.
No hay comentarios:
Publicar un comentario